اثر تاریخ کاشت و مقادیر مختلف بذر بر عملکرد دانه و شاخص های رشدی تریتیکاله در شرایط آب و هوایی رشت

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و میزان بذر بر خصوصیات رشدی گیاه تریتیکاله، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت در سال زراعی 1388-1387 انجام شد. فاکتور اصلی چهار تاریخ کاشت شامل 31 شهریور، 10، 20 و 30 مهر و فاکتور فرعی چهار میزان بذر شامل 110، 140، 170 و 200 کیلوگرم بذر در هکتار بود. صفات اندازه­گیری شده، عملکرد دانه، وزن خشک برگ و ساقه، سطح برگ و شاخص­های رشد شامل شاخص سطح برگ (lai)، سرعت رشد گیاه (ggr)، سرعت رشد نسبی (rgr) و سرعت جذب خالص (nar) بود. نتایج نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت و زمان نمونه­برداری بر ارتفاع، وزن خشک برگ و شاخص سطح برگ معنی­دار شد. بیشترین ارتفاع (7/120 سانتی­متر)، وزن خشک برگ (21/11 گرم در مترمربع) و شاخص سطح برگ (3/3) در تاریخ کاشت 31 شهریور ماه و در زمان گل دهی حاصل شد. وزن خشک ساقه تحت تأثیر برهمکنش سه گانه تاریخ کاشت، میزان بذر و زمان نمونه­برداری قرار گرفت و بیشترین آن در تاریخ کاشت 31 شهریور در میزان بذر 200 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین (5/23 گرم در مترمربع در روز) و کمترین (5/11 گرم در مترمربع در روز) میزان سرعت رشد گیاه به ترتیب در 31 شهریور و میزان بذر 200 کیلوگرم و در 10 مهر و میزان بذر 110 کیلوگرم دیده شد. در حالی که سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص با تأخیر در تاریخ کاشت و کاهش میزان بذر (تاریخ کاشت 30 مهر و میزان بذر 110 کیلوگرم در هکتار) به حداکثر خود رسیدند. بالاترین عملکرد دانه (5893 کیلوگرم در هکتار) به دلیل بالاتر بودن سرعت رشد گیاه، شاخص سطح برگ، وزن خشک ساقه و برگ و ارتفاع بوته در تاریخ کاشت­ 31 شهریور و میزان بذر 200 کیلوگرم در هکتار به دست آمد.